Czystość obory a zdrowotność stada – wpływ jakości ściółki na produkcję mleka

Utrzymanie czystej, suchej i dobrze wentylowanej obory to podstawa zdrowia każdej krowy mlecznej. Wbrew pozorom, to nie zaawansowana technologia, a codzienna troska o higienę i komfort zwierząt decyduje o tym, ile mleka trafi do zbiornika. Zanieczyszczone stanowiska, wilgotna ściółka czy nieodpowiednie warunki mikroklimatyczne prowadzą do chorób wymienia, problemów z racicami i spadku wydajności. Odpowiednia ściółka to nie detal – to inwestycja w zdrowe i spokojne stado.

Ściółka jako fundament zdrowia krów

Ściółka to nie tylko miękkie podłoże, na którym krowy odpoczywają. To element, który w dużej mierze kształtuje mikroklimat w oborze i wpływa na kondycję zwierząt. Dobrze dobrany materiał zapewnia suchość, ogranicza rozwój bakterii, a przy tym pozwala zwierzętom na naturalne zachowanie – leżenie, wstawanie i czyszczenie sierści.

Zbyt wilgotna lub zanieczyszczona ściółka sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów, które są przyczyną zapaleń wymienia (mastitis) i innych infekcji skóry. Każdy przypadek mastitis to nie tylko koszt leczenia, ale również utracona wydajność mleczna. Szacuje się, że krowa chora na zapalenie wymienia może produkować o 10–15% mniej mleka w danym okresie laktacji.

Suchość i czystość – dwa filary zdrowej obory

Krowy spędzają w pozycji leżącej średnio 10–14 godzin dziennie. To oznacza, że większość doby mają bezpośredni kontakt z powierzchnią ściółki. Jeśli ta jest wilgotna, zimna lub brudna, organizm zwierzęcia reaguje stresem. Układ odpornościowy słabnie, a ryzyko infekcji rośnie.

Dlatego tak ważne jest, by ściółka:

• utrzymywała suchość – dobrze pochłaniała wilgoć z moczu i odchodów,
• była regularnie wymieniana lub uzupełniana,
• miała odpowiednią strukturę, pozwalającą na przewiewność i szybkie schnięcie.

Ściółka traci swoje właściwości, jeśli nie jest często wymieniana. W nowoczesnych gospodarstwach coraz częściej stosuje się mechaniczne ścielenie, które umożliwia równomierne rozprowadzenie materiału i ogranicza czas pracy. Dzięki temu utrzymanie czystości nie wymaga już tylu godzin ręcznej pracy.

Jaki materiał ściółkowy sprawdza się najlepiej?

Rolnicy korzystają z różnych rodzajów ściółki: słomy, trocin, wapna, torfu czy specjalnych mieszanek organicznych. Każdy z nich ma swoje zalety, jednak to właśnie słoma pozostaje najczęściej wybieranym materiałem. Jest naturalna, dobrze chłonie wilgoć i stanowi miękkie podłoże. Jej jakość jednak bywa różna – zanieczyszczona lub źle przechowywana słoma może być siedliskiem pleśni i bakterii.

Coraz popularniejsze stają się rozdrabniacze do słomy, które pozwalają uzyskać materiał o jednolitej frakcji. Taka słoma lepiej pochłania wilgoć, równomiernie pokrywa stanowiska i nie gromadzi nadmiaru amoniaku. To nie tylko wygoda, ale realna poprawa warunków zdrowotnych w oborze.

Czysta obora – zdrowsze wymiona, lepsze mleko

Zależność między czystością obory a jakością mleka jest bezpośrednia. Czyste wymiona to mniejsze ryzyko obecności bakterii w mleku, a tym samym lepsze wyniki w badaniach somatycznych. Zanieczyszczenia i wilgoć zwiększają ilość komórek somatycznych, co przekłada się na obniżenie klasy mleka i jego wartości handlowej.

Dodatkowo czyste i suche stanowiska poprawiają komfort zwierząt – krowy chętniej leżą, odpoczywają i przeżuwają. Odpoczynek to dla nich nie luksus, lecz konieczność. Każda dodatkowa godzina leżenia to więcej krwi przepływającej przez wymiona, a więc większa produkcja mleka.

Jak utrzymać wysoki standard czystości w praktyce?

Systematyczność i dobra organizacja to podstawa. W gospodarstwie warto wdrożyć kilka prostych zasad:

• Codzienne czyszczenie boksów i uzupełnianie świeżej ściółki.
• Regularne ścielenie przy użyciu maszyn, które równomiernie rozprowadzają materiał.
• Okresowe mycie i dezynfekcja stanowisk, zwłaszcza w okresach większej wilgotności.
• Kontrola jakości słomy – sucha, bez zapachu stęchlizny i kurzu.

Takie działania ograniczają ryzyko chorób i pozwalają utrzymać stabilną produkcję przez cały rok.

Komfort stada to inwestycja, nie koszt

Dbanie o czystość obory nie wymaga rewolucji, lecz konsekwencji. Lepsze warunki to mniej chorób, spokojniejsze zwierzęta i wyższa wydajność. Rolnik zyskuje nie tylko większą ilość mleka, ale i lepszą jego jakość, co bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe gospodarstwa.

Warto korzystać z nowoczesnych rozwiązań, które ułatwiają codzienną pracę. Maszyny ścielące i rozdrabniacze słomy dostępne w ofercie Dozagro pozwalają utrzymać wysoki poziom higieny w oborze przy mniejszym nakładzie pracy. To praktyczny sposób na to, by czystość obory stała się standardem, a zdrowie stada – naturalnym efektem dobrze prowadzonego gospodarstwa.

Materiał partnera